تنور بورس داغ می شود

کارشناس بازار سرمایه : دولت نیاز به تامین مالی از بازار سرمایه و واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای و فروش سهام در بازار سرمایه خواهد داشت. برای فروش سهام هم باید ابتدا تنور بازار سرمایه داغ شود و بعد دولت اقدام به فروش سهام کند...

به گزارش بورس نیوز در چند ماه اخیر سهام پتروشیمی ها رشد زیادی داشته، ولی پالایشی ها به رغم جهش خیره کننده قیمت نفت و فرآورده های نفتی، آنقدر رشد نکرده اند. مصطفی محبی مجد کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با بورس نیوز در این خصوص بیان کرد: نفت خام سقف ۳ ساله خود را شکسته و در حال حاضر در قیمت های بالای ۷۵ دلار معامله می‌شود که نسبت به سال گذشته رشد چشمگیری داشته است. در اواخر سال ۹۸ ، بحران کرونا موجب کاهش قیمت نفت و بعضی از فرآورده‌های نفتی شد. چرا که شیوع کرونا و قرنطینه، موجب کاهش تقاضای سوخت در دنیا شد و با کاهش تقاضای سوخت، قیمت نفت هم کاهش یافت و در مقطعی حتی به کمتر از ۲۰ دلار رسید. سودآوری شرکت‌های پالایشی هم با کاهش قیمت نفت افت کرد. با این وضعیت، منطقی تر آن بود که سهام شرکت‌های پالایشی رشد نکند، اما با توجه به اینکه دولت نیاز به عرضه سهام پالایشی ها در بازار سرمایه و تامین مالی از این محل داشت، تنور پالایشی ها داغ شد و سهام شرکت‌های پالایشی در ۴ ماه ابتدای سال ۹۹ به رغم شرایط بنیادی، رشد زیادی کردند و این رشد اصلاً منطبق با شرایط بنیادی شرکت‌ها نبود! بعد از فروش سهام دولت در تابستان ۹۹، بخشی از انتظارات فعالان بازار سرمایه تعدیل شد. وی افزود: اگرچه شرکت های پتروشیمی هم شرایط مشابهی داشتند، ولی با شیوع کرونا در بسیاری از محصولات پتروشیمی کاهش قیمتی اتفاق نیفتاد و شرکت‌های پتروشیمی همچون شرکت های پالایشی زیان نکردند. اما شرکت های پتروشیمی که در واگذاری‌های دولت، نقشی نداشتند، در جا زدند. بنابراین علت اینکه در چند ماه گذشته سهام شرکت‌های پتروشیمی اقبال بیشتری نسبت به سهام پالایشی ها داشته این بوده که به لحاظ بنیادی پتروشیمی ها در یک سال اخیر اوضاع مساعدتری داشته اند، اما در دوران رشد بازار سرمایه پتروشیمی ها رشد چندانی نکرده اند؛ در مقابل قیمت سهام پالایشی ها با توجه به رشد غیر منطقی سال گذشته، با وجود تعدیل قیمت ها در ماه‌های بعد، برای بعضی از سرمایه‌گذاران هنوز آن طور که باید جذاب نبوده است. البته با توجه به اینکه در شرایط فعلی قیمت نفت روند صعودی دارد و بعید نیست که در سه ماهه چهارم امسال قیمت نفت ۸۵ دلار برسد؛ منطقی است که تقاضا برای سهام پالایشی افزایش یابد. این کارشناس بازار سرمایه در ادامه با اشاره به کسری بودجه دولت اظهار کرد: دولت فعلی یک کسری بودجه قابل توجه از دولت قبل به ارث برده که حتی اگر امسال اقدام به تامین مالی ۶۵ هزار میلیارد تومانی از طریق بازار سرمایه و واگذاری سهام کند و طبق بودجه اوراق هم منتشر کند، باز هم به اندازه سال قبل کسری بودجه خواهد داشت. این کسری بودجه از محل افزایش نرخ نفت جبران نخواهد شد. از سوی دیگر حجم نقدینگی به حدود ۴۰۰۰ هزار میلیارد تومان رسیده است. این نقدینگی مدام در حال افزایش نرخ تورم است. از این رو، دولت علاوه بر این که باید فکری به حال ایفای تعهدات بودجه ای و واگذاری سهام خود در بازار سرمایه کند، باید به فکر کنترل نقدینگی و مهار تورم هم باشد.

وی اضافه کرد: برای این مهم، چند راهکار پیش روی دولت خواهد بود. به منظور جبران کسری بودجه، دولت می تواند اقدام به انتشار اوراق در بازار سرمایه کند. به منظور مهار نرخ تورم نیز، بانک مرکزی می تواند با انتشار اوراق و تحریک نرخ اوراق نقدینگی را کنترل کند یا نرخ ذخیره قانونی بانک‌ها را افزایش دهند و... راهکارهای بانک مرکزی برای کنترل تورم هیچ ارتباطی به جبران کسری بودجه ندارد. نکته اینجاست که اگر بانک مرکزی اقدام به افزایش نرخ بهره اوراق به منظور مهار تورم و کنترل نقدینگی کند، اوراق دولتی که در بازار سرمایه عرضه می شود جذاب نخواهد بود و شاید هدف دولت و بانک مرکزی (یعنی به حداقل رساندن کسری بودجه و به حداقل رساندن نرخ تورم) با یکدیگر در تضاد باشد. بنابراین دولت و بانک مرکزی باید تلاش کنند به نحوی عمل کنند که هر دو هدف تا حد امکان محقق گردد. دولت تا پایان امسال می‌تواند بخشی از کسری بودجه خود را از جیب صنایع بورسی تامین کند(مثلا با افزایش نرخ خوراک پتروشیمی ها یا کاهش حاشیه سود پالایشی ها یا افزایش حق مالکانه معادن و...). اما این راهکار تمام کسری بودجه را پوشش نخواهد داد و باز هم دولت نیاز به تامین مالی از بازار سرمایه و واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای و فروش سهام در بازار سرمایه خواهد داشت. برای فروش سهام هم باید ابتدا تنور بازار سرمایه داغ شود و بعد دولت اقدام به فروش سهام کند. به عبارتی اگر دولت قصد داشته باشد کسری بودجه امسال از سال قبل بیشتر نباشد، باید کاری کند که بازار سرمایه جذاب شود تا امکان فروش سهام از طریق بازار سرمایه را داشته باشد. از این رو پیش بینی می شود در نیمه دوم سال بازار سرمایه جذابی خواهیم داشت. محبی مجد در معرفی گزینه های مناسب برای سرمایه گذاری در نیمه دوم سال گفت: یکی از صنایعی که بازار سرمایه می تواند روی رشد آن حساب کند، صنعت پالایش خواهد بود؛ چرا که هم قیمت‌های جهانی نفت و فرآورده های نفتی، شیب صعودی دارد و هم بعید نیست که دستورالعمل قیمت گذاری نفت و فرآورده های نفتی تغییر کند. طبق بخشنامه ای که سال گذشته ابلاغ شد، شرکت‌های پالایشی هم نفت خام خود را با قیمت‌های صادراتی نفت ایران خریداری می‌کردند و هم فراورده های پالایشی را با قیمت‌های صادراتی می‌فروختند. قیمت های صادراتی ایران هم با تخفیف است و برای فعالان بازار سرمایه هم مبهم است. ولی بعید نیست که به زودی بخشنامه دیگری صادر شود که طبق آن قیمت گذاری نفت و فرآورده های نفتی بر اساس قیمت های فوب انجام شود که این اتفاق مثبتی برای سهام گروه پالایشی خواهد بود و حداقل مزیتی که برای بازار سرمایه دارد، این است که این قیمت ها شفاف هستند. با این تفاسیر پالایشی ها پتانسیل لیدر شدن در نیمه دوم را دارند و دولت هم در صورت داغ کردن تنور بازار سرمایه، امکان فروش سهام خود را خواهد داشت. از دیگر صنایعی که انتظار می‌رود در نیمه دوم سال رشد کند، صنعت خودرویی و صنعت بانکی است که در چند ماه گذشته رشدی نداشته و احتمالاً در نیمه دوم سال بازدهی مناسبی برای سرمایه‌گذاران خود به ارمغان خواهند داشت.