بررسی روند پیدایش و تکامل بورسهای کالا در جهان حاکی از آن است که ظهور و بسط فعالیت‌های این گونه بازارها در عرصه اقتصاد کشورها از قرن ١٩ به بعد در پی پاسخ گویی به برخی از نیازمندی های اقتصادی و در بسیاری موارد رفع برخی تنگناها و موانع در بازار کالاها بوده است. به عبارت دیگر وجود برخی مشکلات در بازار کالا ( چه در بخش عرضه تقاضا و چه در بخش توزیع) و به تبع آن نوسانات قیمت کالاها و همچنین برخی از نارسایی‌ها و ناکارآمدی‌های بازارهای سنتی از یک طرف و مزایا و منافع ایجاد و راه اندازی بورسهای کالا و توانمندی آنها در رفع مشکلات فوق الذکر از طرف دیگر، مهمترین انگیزه و عواملی هستند که موجب پدیدار شدن بورس های کالا در صحنه اقتصاد کشورهای مختلف گشته‌اند.
در چنین شرایطی راه اندازی بورسهای کالایی و به تبع آن، استفاده از ابزارهای مشتقه به ایجاد یک نظام سازمان یافته داد و ستد و توزیع کالاها در کشور های مختلف منجر شده و راه ورود به بازارهای جهانی را برای کشورها تسهیل نموده است . از قدیمی ترین بورس های کالای در جهان می توان به موارد ذیل اشاره کرد:
امروزه بورس های کالایی در اقتصاد روز جهانی نقش خطیر و محوری در راستای توسعه اقتصادی ایفا می نماید و بعنوان بازوان پر توان در عرصه تولید محسوب می گردند. بورس کالا بعنوان بازاری توانمند و متشکل می تواند با ارائه ابزارهای معاملاتی و مالی راهگشای بسیاری از کاستی ها و نواقص بازار سنتی گردد.
در کشور عزیزمان اولین گام برای ایجاد بورس های کالایی با فراهم شدن مقدمات لازم در قانون برنامه پنج ساله سوم برداشته شد و بورس فلزات و کشاورزی به ترتیب در سال های ۱۳۸۲ و ۱۳۸۳ راه اندازی شدند. فرآیند تحول و تکامل بازار سرمایه در کشور با تصویب قانون جدید بازار اوراق بهادار در آذر ماه سال ۱۳۸۴ تداوم یافت و منجر به ادغام بورس های فلزات و کشاورزی و شکل گیری بورس کالای ایران گردید . که هم اکنون بورس کالا در رینگ‌های زیر فعال است:
دریافت کد: کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی می بایست قبل از شروع به فعالیت در بورس کالا اقدام به اخذ کد نمایند.
مشتریانی که اخیرا با سایر کارگزاران بورس کالا همکاری داشته اند می توانند فقط موارد 2، 3، 4 و 5 را ارسال نمایند.
* سایر توضیحات:
وکيل يا نماينده قانوني شخص حقيقي يا حقوقي در صورتي ميتوانند موضوع پذيرش آنها را پيگيري نمايد که سند رسمي وکالت از موکل خود داشته و مدارک شناسايي خود را نيز به بورس کالا ارايه نمايد.
در خصوص ارسال صورت هاي مالي و اظهارنامه مالياتي طبق تصميمات جديد کميته پذيرش مشتريان و به استناد ماده 2 آيين نامه اجرايي تبصره 4 قانون استفاده از خدمات تخصصي و حرفه اي حسابداران ذي صلاح به عنوان حسابدار رسمي، مشترياني که بر اساس آخرين اظهارنامه مالياتي تسليمي، جمع درآمد ( فروش و يا خدمات) آنها بيش از 50 ميليارد ريال و یا دارایی ثابت 80 میلیارد ریال باشد، موظف به ارائه صورت هاي مالي حسابرسي شده و اظهار نامه مالياتي مي باشند و در خصوص ساير مشتريان نيز ارسال اظهار نامه مالياتي به همراه صورت هاي مالي (حتي به شکل حسابرسي نشده) کفايت مي کند. بر اساس تصميمات کميته پذيرش مشتريان، کد مشترياني که بيش از شش ماه در بورس فعاليت نداشته اند، غيرفعال مي شود و فعال شدن مجدد کد آنها منوط به ارائه مجدد مدارک خواهد بود.
| نام رینگ | ساعت شروع |
|---|---|
| محصولات کشاورزی | 10:00 |
| محصولات صنعتی | 10/30 |
| محصولات صادراتی | 12/30 |
| فرآورده های نفت و پتروشیمی | 13/30 |
| معاملات قراردادهای آتی | 10-19 |
نکته: در صورتیکه تقاضایی که قیمت عرضه کننده را پذیرفته است از حداقل حجم جهت کشف نرخ کمتر باشد معامله انجام نمی گیرد. این میزان از سوی بورس کالا تعیین و اطلاع رسانی می گردد.
نکته: در صورتی که بر روی یک کالا هیچ معامله ای صورت نپذیرد کالا به دلیل عدم کشف نرخ کالا وارد سیستم عرضه مازاد (مچینگ) نمی شود.
در صورت فزونی تقاضایی که قیمت عرضه کننده را پذیرفته باشند بر کل میزان عرضه در دوره زمانی زرد رنگ این دوره بلافاصله پس از دوره زمانی زرد رنگ شروع می شود.