ضربه‌ای بر پیکر اعتماد سرمایه‌گذاران
امیررضا اعلاباف کارشناس بازار سرمایه در گفتگو با بورس نیوز، در خصوص اعتماد از بین رفته سرمایه‌گذاران در بازار سرمایه چنین گفت: در بازار‌های مالی یک درخت اعتماد وجود دارد که عایدی سرمایه، کارایی بازار و نقدشوندگی بازار همگی میوه‌های این درخت اعتماد هستند. وقتی با تصمیم‌گیری‌هایی خلق‌الساعه، تصمیمات ناگهانی و شبانه و غیرکارشناسی به پیکره اعتماد سرمایه‌گذار ضربات متعدد وارد می‌کنید و چشم‌انداز و امنیت سرمایه‌گذاری در کشور را به خطر می‌اندازید و به‌نوعی از لحاظ محیط سرمایه‌گذاری به مسیری حرکت می‌کنید که مالکیت خصوصی در کشور تهدید می‌شود و طبیعتاً اعتماد سرمایه‌گذار از بین خواهد رفت و شاهد ازبین‌رفتن نقدی شوندگی بازار و زیان عمده سهامداران و همچنین ازبین‌رفتن کارایی اطلاعاتی بازار و ... خواهیم بود.
وی ادامه داد: در حال حاضر از لحاظ کارایی اطلاعاتی نگاه کنیم تمام اطلاعات آینده‌نگر مثبت و گذشته‌نگر مثبت در خصوص بعضی از صنایع و برخی شرکت‌ها وجود دارد، عملاً مشاهده می‌کنیم که سوخته می‌شوند و نظاره‌گر صف‌های فروش و افت قیمت شدید در صنایعی که هیچ ارتباطی با اخبار و حواشی اخیر ندارند و تأثیر منفی نمی‌گیرند.
این کارشناس افزود: این موضوع بر می‌گردد به اعتماد سرمایه‌گذار و خصوصاً در بحث دارایی‌های مالی که اعتماد سرمایه‌گذار از بین می‌رود و به بازار ضربه می‌زند و در بازار‌های مالی اتفاقی بالاتر از بی اعتماد وجود ندارد، با ازبین‌رفتن اعتماد در سهامداران بازگرداندن آن پروسه بلند مدتی است. اگر به این دست از بحران‌ها در دنیا نگاه کنیم در سال ۲۰۰۸ این اتفاق رخ‌داده است و میبینیم که چند سال طول کشید تا شرایط به حالت عادی برگردد و اعتماد سرمایه‌گذار برگردد.
اعلاباف در خصوص محرک‌های موردنیاز بازار برای بازگشت رغبت به سهامداران این چنین گفت: در بازار‌های جهانی به‌واسطه نمایان‌شدن نتیجه سیاست پولی انقباضی و کاهش تورم، انتظار بر کاهش شیب و توقف افزایش نرخ بهره، شاهد افزایش تقاضا در بازار‌های جهانی هستیم. در چند روز اخیر بازار کامودیتی‌ها سرتاسر مثبت بوده است و این موضوع می‌تواند به‌نوعی محرک باشد و باتوجه‌به این موضوع که بازار ما کامودیتی محور است.
مباحثی نظیر بحث تجدید ارزیابی‌ها و گزارش‌های ۳ماهه که عمدتاً گزارش‌های خوبی هستند به جز یک‌سری از صنایع، این موضوع می‌تواند اثر مثبتی بر بازار داشته باشد و موضوع دخالت‌های بازارساز و حمایت‌هایی که می‌تواند تأثیر مثبت بگذارد و بازار را از این هیجان منفی دور کند.
وی افزود: یک‌سری از اصلاحات در بحث نرخ خوراک پتروشیمی‌ها و اصلاح مبنای محاسبه قیمت پایه در بورس کالا که از ۲۸۵۰۰ اصلاح شود و مواردی نظیر افزایش قیمت کارخانه خودرو توسط شورای رقابت می‌تواند تأثیر مثبت بر بازار بگذارد و از این جو منفی دور کنند. متأسفانه سیاست مالی دولت به‌شدت انقباضی است و از هر نقطه‌ای که عملاً بتواند اقدام به اخذ مالیات و در حقیقت باتوجه‌به سیاستی که از لحاظ بازار اتخاذ کردند، هرچند نادرست و اشتباه اقدام به یک‌سری تصمیمات دستوری محدودکننده، تعیین سقف قیمتی و لغو افزایش نرخ‌ها و ازاین‌قبیل تصمیمات به بازار ضربه می‌زند.
اصلاح این تصمیمات اشتباه و هرگونه برگشت از این موارد در کنار این موضوع که ریزش بازار غیرطبیعی بود و نمی‌توان گفت که در اثر تقابل عرضه و تقاضا در یک محیط طبیعی و نرمال این اتفاق افتاد. ریزشی که در حال حاضر تجربه می‌کنیم کاملاً غیرطبیعی است و هرگونه برگشت از این سیاست‌های غلط و اصلاح آن می‌تواند محرکی برای بازگشت و رشد مجدد بازار باشد به‌شرط اینکه قیمت‌ها در سطح جذابی قرار گرفته‌اند خصوصاً در بعضی از صنایع کوچک‌تر و صنایعی که از این حواشی دور بوده‌اند. (صنایع شیشه و کاشی، صنایع تجهیزات برقی، صنایع خودرو‌های تجاری، صنایع سیمان و بانک می‌توانند صنایع جذابی محسوب شوند.)
از لحاظ نموداری هم اگر بخواهیم به بازار نگاه کنیم این روز‌ها بازار به کف خود می‌تواند برسد و به خط روند بلندمدت صعودی خودش برخورد کند.
نوسانات ارزی همیشه تأثیرگذار بوده‌اند و وقتی که به طور بلندمدت رابطه این دو متغیر را نگاه مطالعه می‌کنیم، همبستگی واحدی را در بلند به همراه دارند و در کوتاه‌مدت و در بازه‌های مختلف به‌واسطه یک‌سری از سیاست‌ها و یک‌سری از مسائلی که به وجود آمد از جمله تثبیت نرخ نیما و حواشی که در خصوص نرخ ۲۸۵۰۰ پیش آمد، بازار از نوسانات نرخ ارز واگرا شده و در بلندمدت این همبستگی وجود دارد. معمولاً با یک لگ زمانی به نسبت به افزایش نرخ ارز در بازار آزاد، بازار سرمایه نیز حرکت خودش را شروع کرده و این موضوع بر می‌گردد.
سیاست‌های پولی بانک مرکزی از ابتدای سال به طور انقباضی بوده است. زمانی که حراج‌های برگزارشده را موردمطالعه قرار می‌دهیم و آمار را بررسی می‌کنیم عملکرد بانک مرکزی در بازار بین‌بانکی و عملیات بازار باز انقباضی بوده است و همچنین بحث سیاست مالی به‌شدت انقباضی دولت نیز در راستای کاهش عرضه و تقاضای کل، کاهش سرعت گردش پول با حرکت اقتصاد به سمت رکود و انقباض راستای کنترل تورم تا حد قابل‌توجهی انتظارات تورمی در مقایسه با قبل کاهش پیدا کرده است.
این سیاست‌ها اگر ادامه پیدا کند و با ضربه‌هایی که به ارزآوری صنعت می‌زند و متأسفانه یک جهش ارزی عظیمی می‌توانیم داشته باشیم اما؛ در حال حاضر این انتظارات، نرخ رشد نقدینگی و پایه پولی کاهش پیدا کرده و به این واسطه بازار ارز آرام‌گرفته است. بعضی از افراد نیز این موضوع را به‌عنوان فشرده‌شدن فنر دلار تعبیر می‌کنند و این موضوع به‌عنوان درجازدن و اصلاح قیمتی در بازار سرمایه می‌تواند مطرح شود.