جبران عقب ماندگی بازار سرمایه

اگرچه بازار سرمایه در معاملات روز دوشنبه رنگ سبز بر تن کرده و رشد خوبی داشت؛ ولی با توجه به اختلاف بیش از ۳۰ درصدی نرخ ارز در سامانه نیما با بازار آزاد، بازار سرمایه هنوز همپای نرخ ارز رشد نکرده است. بسیاری از سرمایه گذاران این بازار، نسبت به سرکوب نرخ ارز نیمایی گله مند هستند.

حمزه قوچی فرد مدیر سرمایه گذاری شرکت سبدگردان کاریزما در گفتگو با بورس نیوز در این خصوص بیان کرد: در مورد نرخ ارز در سامانه نیما دو نگاه کاملا متفاوت وجود دارد. یک نگاه، نگاهی کاملا اقتصادی و عقلایی است و طرفداران آن اعتقاد دارند شرکت های خصوصی در بازار سرمایه نباید درآمدهای ارزی خود را با قیمتی پایین تر از بازار آزاد عرضه کنند. اما نگاه دیگر مربوط به افرادی است که یا از نرخ ارز پایین تر از بازار آزاد منفعت می‌برند یا به نوعی وابسته به دولت هستند و تمایل ندارند در دوره فعالیت آنها افزایش قیمتی صورت بگیرد‌‌ و اقدام به سرکوب نرخ ارز می کنند. کما اینکه در سنوات گذشته هم گاه شاهد آن بوده ایم که به دلیل سرکوب نرخ ارز، حباب قیمتی سکه افزایش داشته و قیمت کالاها هم بر مبنای ارزی بالاتر از نرخ های رسمی قیمت گذاری شده؛ اما دولت در برابر افزایش نرخ ارز مقاومت نشان داده و مسیر اشتباهی که بارها پیموده شده، دوباره در پیش گرفته اند.

وی افزود: در شرایطی قرار داریم که دلار از سقف قبلی خود در حال عبور بوده و هم به لحاظ شرایط اقتصادی و هم از نظر متغیرهای منطقه‌ای، نرخ ارز پتانسیل یک جهش را دارد. دولت هم با وادار کردن صادرکنندگان به عرضه ارز با قیمتی پایین تر، تلاش می کند قیمت ها را کنترل کند. اما در نهایت هیچ نیرویی قادر به کنترل جریان اقتصاد نخواهد بود و وقتی اختلاف بین نرخ ارز نیمایی با بازار آزاد افزایش پیدا می کند، می توان تاثیر آن را در بازارهای کالایی هم مشاهده کرد. در نهایت قیمت کالاها در کشور افزایش یافته و کاهش عرضه برخی محصولات که مشمول قیمت‌گذاری دستوری هستند، نارضایتی و اعتراضات مردم را به دنبال داشته و قیمت ها افزایش می یابد و... و این سیکل معیوب سال هاست که در حال تکرار است.

قوچی فرد ضمن تاکید بر تاثیر مذاکرات بر نرخ ارز، عنوان کرد: در حال حاضر باید منتظر تعیین تکلیف برجام و مذاکرات باشیم. اگرچه روی کاغذ، موضوع برجام، منتفی است؛ چرا که توافق ما به نوعی به جنگ روسیه و اوکراین و بحران انرژی گره خورده است. با توجه به شرایط به نظر می رسد جنگ روسیه و اوکراین نه فقط متوقف نشده، که با کمک های تسلیحاتی اروپا به اوکراین در حال گسترش بوده و در چنین وضعیتی، توافق با ایران هم دشوار خواهد بود. در این صورت احتمالا نرخ ارز در چند ماه آینده رشد فزاینده ای داشته و قیمت های جهانی هم پتانسیل افزایش قیمت دارند و در نهایت انتظار تشدید تورم در کشور ما می رود.

وی در رابطه با تاثیر افزایش نرخ ارز بر بازار سرمایه گفت: قطعا با افزایش نرخ ارز، بازار سرمایه هم بعد از یک وقفه زمانی رشد خواهد کرد. کما اینکه اگر نگاهی به روند بازار سرمایه در سنوات قبل داشته باشید، متوجه خواهید شد که هر زمان نرخ ارز رشد کرده، بازار سرمایه هم با یک وقفه زمانی حرکت خود را آغاز کرده است. مثلا بعد از رشد نرخ ارز در سال ۹۶ و ۹۷، بازار سرمایه چند ماهی واکنشی به افزایش نرخ ارز در بازار نداشت؛ ولی بعد از یک وقفه زمانی چند ماهه بازار سرمایه رشد خیره کننده ای داشت و بیش از نرخ ارز، جهشی در کارنامه بازار سرمایه ثبت شد. حالا هم اگرچه نرخ ارز در سامانه نیما به صورت دستوری پایین نگه داشته شده؛ ولی اقتصاد با دستور حرکت نخواهد کرد. با توجه به اوضاع اقتصادی کشور، نرخ ارز شیب افزایشی خواهد داشت و بازار سرمایه هم حتما تحت تاثیر افزایش نرخ ارز رشد خواهد کرد. حتی اگر دولت مدتی اصرار به سرکوب نرخ ارز نیمایی داشته باشد، در صورت جهش نرخ ارز، شاخص بورس در بلندمدت حتی بیش از نرخ ارز، رشد کرده و جاماندگی خود را جبران خواهد کرد.

وی اضافه کرد: البته فقط افزایش نرخ ارز، متغیر تاثیرگذار بر روند بازار سرمایه نیست و اخباری همچون بحث مالیات بر عایدی سرمایه و مالیات بر سود سپرده و... هم مطرح است و احتمالا در ماه های آینده، دولت با اجرای برخی برنامه های مالیاتی، نوسانات مثبتی در بازار سرمایه ایجاد خواهد کرد. اما به هر حال نرخ ارز مهم ترین متغیر اثرگذار بر بازارهای مالی بوده و اگر ارز رشد کند، سایر متغیرها را کنار زده و یک تنه بازار سرمایه را به تحرک وا می دارد.

این کارشناس بازار سرمایه در معرفی صنایعی که بیشترین منفعت را از افزایش نرخ ارز خواهند برد، اظهار کرد: در صورت رشد نرخ ارز و حرکت بازار سرمایه، تمامی صنایع بازار سرمایه حداقل به اندازه رشد نرخ ارز رشد خواهند کرد؛ ولی صنایع بنیادی و سودآور بازار که رشد سودآوری شرکت، محرک رشد قیمت سهم بوده، پتانسیل بیشتری برای رشد خواهند داشت. کما اینکه بررسی ها نشان میدهد به دنبال جهش های ارزی در چند سال اخیر، پتروشیمی ها و فولادی ها و معدنی ها و.‌‌.. بیش از نرخ ارز رشد کرده اند.