حذف دامنه نوسان معاملات

حذف دامنه نوسان از اتفاقاتی است که اگرچه بسیاری از فعالان بازار سرمایه از سال ها قبل انتظار اجرای آن را می کشند، اما نگرانی هایی هم برای برخی فعالان این بازار ایجاد کرده است.

امیر سیدی کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با بورس نیوز در این خصوص بیان کرد: مکانیسم مهم بازار سرمایه، مکانیزم حراج است. یعنی باید کشف قیمتی صورت بگیرد که در آن قیمت، معاملات به صورت روان انجام شود. حذف دامنه نوسان معاملات بدون شک اقدام مثبتی است؛ اما در مورد شیوه اجرای این طرح می‌توان صحبت کرد. مکانیزمی که در بازار سرمایه ما امکان اجرای آن وجود دارد، اما به سبب وجود دامنه نوسان معاملات، کارایی خود را از دست داده؛ مکانیزم حراج تک قیمتی در تایم پیش گشایش و پایانی بازار است.

سیدی افزود: در واقع تایم پیش گشایش با این هدف و فلسفه‌ که دامنه نوسانی وجود نداشته باشد و در آن تایم با ثبت سفارشات خرید و فروش، قیمت تعیین گردد، تعریف شده است. حراج پیوسته (از ساعت ۹ الی ۱۲) اهمیت حراج تک قیمتی را ندارد و اگر اتفاق با اهمیتی رخ داده باشد، تاثیر آن را در همان تایم پیش گشایش میتوان مشاهده کرد.

این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: برای شروع به اجرای طرح حذف دامنه نوسان، در مرحله نخست می توان دامنه نوسان را افزایش داد و فرایند کشف قیمت در آپشن پیش گشایش و آپشن انتهایی بازار صورت بگیرد و بعد از آنکه بازار با این تغییر کنار آمد، دامنه نوسان کلاً حذف گردد.

سیدی اضافه کرد: برای اجرای چنین راهکاری می توان دو تایم ۳۰ دقیقه‌ای (یا بیشتر) در ابتدا و انتهای معاملات روزانه به عنوان پیش گشایش و پایانی بازار مشخص کرد و در این دو تایم، این دامنه نوسان افزایش یافته یا کلا حذف کرد و بعد از ثبت سفارشات، در فرایند مچینگ کشف قیمت انجام شود و معاملات در تایم مثلا ۹ الی ۱۲ انجام شود.‌ در چنین حالتی در تایم پیش گشایش و پایانی، معاملات در حالت مجاز محفوظ قرار دارد و بعد از آنکه کشف قیمت انجام شد معاملات صورت میگیرد. البته در مرحله ابتدایی می‌توان این طرح را در چند نماد بزرگ که بازارگردان داشته باشند اجرایی کرد‌ بعد این طرح را به کل نمادهای بازار تعمیم داد. اصولاً تعیین دامنه نوسان، حجم مبنا و محدودیت های این چنینی، به منظور پوشش خلا بازارگردان در بازار سرمایه ما اعمال شده است.

این کارشناس بازار سرمایه ضمن تاکید بر آن که در صورت افزایش یا حذف دامنه نوسان افت احتمالی قیمت سهام نباید موجب انتقاد سهامداران واقع شود، گفت: در نظر داشته باشید که تجربه دو سال گذشته بازار سرمایه نشان داده وجود دامنه نوسان و حجم مبنا از فراز و فرودهای شدید این بازار جلوگیری نخواهد کرد و اگر قصد داریم بازاری متعادل و معاملاتی روان داشته باشیم، باید محدودیت‌های موجود در این بازار برداشته شود.‌

سیدی افزود: البته که لازمه اجرای چنین طرحی بلوغ فکری فعالان بازار سرمایه خواهد بود. چه بسا اگر محدودیت های این چنینی در بازار سرمایه وجود نداشت، به جای آن که روند نزولی و فرسایشی ۱۸ ماهه را متحمل شویم و بسیاری از فعالان بازار سرمایه اقدام به خروج کامل از این بازار کنند می توانستیم در همان شهریورماه معاملات را به تعادل برسانیم و حجم معاملات هم ریزش نمی‌کرد.

این فعال بازارسرمایه تاکید کرد: ماهیت اصلی بازار سرمایه یک نقدشوندگی است حفظ خواهد شد. متاسفانه با وجود محدودیت های تعریف شده در بازار سرمایه نتوانستیم مانع اصلاح قیمت سهام در ۱۸ ماه گذشته شویم، بلکه نقدشوندگی این بازار را هم از بین بردیم. معتقدم باید اطلاع رسانی و فرهنگ سازی کافی در این خصوص در بازار سرمایه ما صورت بگیرد و سرمایه‌گذاران با علم بر ویژگی‌های بازار سرمایه اقدام به سرمایه گذاری در این بازار کنند.‌

وی ادامه داد: اولویت اصلی بازار سرمایه حفظ نقدشوندگی سهام است و قیمت فقط ابزاری است که به این کمک می کند. وجود دامنه نوسان خود یکی از دلایل گمراه کردن برخی از افراد بوده که انتظار افت و خیزش شدیدی در بازار سرمایه را نداشته باشند. برخی سهم ها در یک سال و نیم گذشته اصلاح ۸۰ و ۹۰ درصدی داشته و این در این افت و سقوط نشان می‌دهد وجود دامنه نوسان مالی برای سقوط قیمت سهام نیست ، فقط مانع نقدشوندگی است.

سیدی در پایان تاکید کرد: موافق حدف دامنه نوسان هستم و به نظر می رسد اشخاصی که ریسک‌پذیری کافی نداشته و تحمل سقوط قیمت سهام را ندارند، بهتر است کلان در بازار سرمایه فعالیت سرمایه‌گذاری مستقیم نداشته باشند‌ و سرمایه گذاری های خود را از طریق صندوق‌های حرفه‌ای این بازار انجام دهند.